Saturnin

Czy istnieje czeska książka, którą Czesi wolą od Szwejka? Nie, powiecie. A jednak! Istnieje i po 60 latach powraca w nowym polskim przekładzie!

Powieść Zdeňka Jirotki od 1942 niezmiennie bawi kolejne pokolenia czeskich czytelników. Autor wydał ją jako swój debiut i właściwie do końca (wcale nie krótkiego, bo 92-letniego) życia mógłby siedzieć z założonymi rękami ze (słusznym) przekonaniem, że dla literatury czeskiej zrobił wystarczająco dużo.

W czym tkwi czar Saturnina? To absurdalny angielski humor w czeskim wydaniu. Miks idealny.

Perypetie charyzmatycznego służącego Saturnina (pierwowzorem bohatera była postać angielskiego kamerdynera Jeevesa z humoresek P.G. Wodehouse’a), jego oryginalnego pana, irytującej ciotki Kateřiny, jej syna Milouša, doktora Vlacha, pięknej panny Barbory i innych barwnych postaci podbiły serca Czechów tak skutecznie, że powieść 75 lat po premierze zwyciężyła w plebiscycie Książka Stulecia Magnesia Litera, pokonując samego Szwejka. Wcześniej, w 1994, zdobyła tytuł Książka najbliższa sercu w konkursie zorganizowanym przez Czeską Telewizję.

Czytałem i śmiałem się często. Mina mi zrzedła, kiedy przeczytałem fragment, w którym doktor Vlach stwierdził, że śmiech „… to reakcja na przeżyte w rzeczywistości lub wyobraźni niebezpieczeństwo, pojawia się często u osób o inteligencji niższej od przeciętnej.” Trudno. Czytałem dalej i śmiałem się tak samo często.

Artur Andrus

KSIĄŻCE PATRONUJĄ

WYBRANE RECENZJE

Boli mnie brzuch. Nie z powodu świątecznego przejedzenia, wirusa czy innej choroby. Boli ze śmiechu. Boli jak diabli i przestać nie chce. A wszystkiemu winien on – szalony Saturnin.

Paweł Cybulski, Przy Muzyce o Książkach LINK

Bardzo elegancki, staroświecki humor (…). Książka, co tu dużo mówić, urocza.

Szymon Kloska, TVP Kultura LINK

To jest książka, od której Czechom się robi ciepło na sercu. (…) Bardzo przyjemna, zabawna literatura ku pocieszeniu serc. Spełnia swoją funkcję literatury rozrywkowej, humorystycznej.

Piotr Kofta, RMF Classic LINK

Brytyjski humor w wersji czeskiej? To możliwe! W swoim Saturninie Zdeněk Jirotka odwołał się do najlepszych tradycji brytyjskiej literatury humorystycznej – do książek takich autorów jak Jerome K. Jerome czy P.G. Wodehouse (…).

Anna Maślanka, Literackie Skarby Świata Całego LINK

Kiedyś w czeskiej telewizji przeprowadzano sondę: „Czyta pan książki?” - spytał dziennikarz. „Nieeeee, zupełnie nie” - odparł pytany. „Chociaż, zaraz, jedną przeczytałem - poprawił się. - To był >Saturnin<”. (…) Dzieło pełne dowcipu powstało podczas hitlerowskiej okupacji! Nie bez powodu pojawiło się wtedy powiedzenie „Kto się śmieje, pokazuje zęby”.

Mariusz Szczygieł LINK